Μάρτης είναι, νάζια κάνει πότε κλαίει πότε γελάει
Παραμύθι για τα μαρτάκια.
Σήμερα έχει έναν αέρα έξω που κοντεύει να ξεριζώσει τα δέντρα. Τα πουλιά τα πάει πέρα δώθε και ένας κύριος μόλις έχασε το καπέλο του!! Τρέχει να το πιάσει. Γκρίζα σύννεφα μαζεύτηκαν στον ουρανό και μοιάζουν θυμωμένα, ίσως βρέξει σε λίγο.
Η Αριστέα λαχταράει να βγει βόλτα να παίξει.
- Μα πότε θα έρθει το καλοκαίρι; ρωτάει τη γιαγιά της.
- Χα χα γέλασε η γιαγιά. Είναι νωρίς Αριστέα μου, αύριο είναι μόλις η πρώτη μέρα του Μάρτη και ξέρεις τι λένε οι μεγάλοι για τον Μάρτη;
- Τι γιαγιά; ρωτάει όλο απορία η Αριστέα.
- Μάρτης είναι νάζια κάνει, μια κλαίει μια γελάει. Αλλά μη στεναχωριέσαι, θα έρθει πρώτα η άνοιξη και μετά το καλοκαίρι. Ο ήλιος την άνοιξη καίει, για αυτό θα πρέπει να φτιάξουμε και να φορέσουμε μαρτάκια για να μη κάψει ο ήλιος το πρόσωπο μας.
- Τι είναι το μαρτάκι γιαγιά; ρωτάει η μικρή με μάτια γουρλωμένα.
Η γιαγιά σηκώθηκε πήρε δυο κλωστές, μια κόκκινη και μια άσπρη και άρχιζε να τις γυρίζει μαζί. Αυτές ενώθηκαν και έγιναν ένα όμορφο βραχιόλι.
-Έλα να το φορέσουμε στο χεράκι είπε η γιαγιά στην Αριστέα.
Εκείνη, έδωσε όλο χαρά, το χεράκι στη γιαγιά της και περίμενε. Μόλις η γιαγιά το έδεσε η Αριστέα είπε:
- Δε θα το βγάλω ποτέ από το χέρι μου γιαγιά, είναι υπέροχο.
- Μπορείς να το κρατήσεις αν σου αρέσει της απάντησε η γιαγιά, αλλά σε λίγες μέρες θα έρθουν από πολύ μακριά τα χελιδόνια και θα θελήσουν να φτιάξουν τις φωλιές τους για να γεννήσουν τα αυγά τους , τι λες να τα βοηθήσουμε και εμείς;
-Ναιιιι φώναξε η Αριστέα, θέλω πολύ γιαγιά να φτιάξουμε τη φωλιά τους.
-Δε γίνεται να τη φτιάξουμε εμείς απάντησε η γιαγιά. Εκείνα τη φτιάχνουν μόνα τους, να μόνο θέλουν το βραχιολάκι αυτό που φτιάξαμε να το πάρουν και να φτιάξουν γερή τη φωλιά τους. Θα το αφήσουμε σε μια τριανταφυλλιά ή ένα δέντρο και από κει θα το πάρουν.
-Μα γιαγιά είναι τόσο όμορφο, δεν είμαι σίγουρη ότι θέλω να τους το δώσω, απάντησε η Αριστέα.
-Έχεις πολλές μέρες για να το σκεφτείς μέχρι τότε, απάντησε η γιαγιά χαμογελώντας.
Μαρτάκια.
Με αφορμή το παραμύθι φτιάξτε μαρτάκια μαζί με τα παιδιά, για τα παιδιά και γιατί όχι και για τους μεγάλους. Μιλήστε τους για το έθιμο που συναντάμε σε όλη την Ελλάδα και αν ξέρετε άλλη εκδοχή για το τι κάνουμε το μαρτάκι αφηγηθείτε το απλά.
Κατασκευή ημερολογίου
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι δύσκολο να κατανοήσουν τις χρονικές έννοιες της εβδομάδας, του μήνα, του χρόνου. Μια καλή ιδέα για να εισάγουμε απλά τις χρονικές έννοιες είναι να κατασκευάσουμε ένα ημερολόγιο για το μήνα Μάρτιο. Κάθε μέρα που θα περνάει να θυμίζετε και να σβήνετε μαζί με τα παιδιά τη μέρα που πέρασε. Αφού σβήσετε και την τελευταία μέρα κρεμάστε το μαρτάκι στο κλαδί ενός δέντρου.
Πάρτε 2 χάρτινα πιάτα ή 2 χαρτιά Α4 και φτιάξτε ένα πρόσωπο λυπημένο και ένα χαρούμενο. Κολλήστε ματάκια, ένα κουμπί για μύτη, χαράξτε με το μολύβι το στόμα και δώστε στα παιδιά να κολλήσουν επάνω φακές ή πούλιες ώστε να φαίνεται έντονα το στόμα. Στη συνέχεια τυπώστε το ημερολόγιο ή φτιάξτε ένα. Κολλήστε τα δυο πιάτα πλάτη με πλάτη και κάτω με συρραπτικό πιάστε το ημερολόγιο. Μπορείτε να το κρεμάσετε κάπου, ώστε να το βλέπετε και να σβήνετε την κάθε μέρα που περνά. Όταν έχει ήλιο, εκείνη την ημέρα να τη σβήνετε με κίτρινο χρώμα και όταν βρέχει με μπλε. Έτσι θα δείτε πόσες ημέρες ήταν ο Μάρτης χαρούμενος και πόσες λυπημένος. Μια ευκαιρία να μιλήσετε στα παιδιά και για το συναίσθημα της χαράς και της λύπης.
Παραμύθι για τον μύθο της Περσεφόνης.
Ο Γιώργος καθόταν στο δωμάτιο του και έπαιζε με τα παιχνίδια του. Τότε ακριβώς ήταν που "ντρίνννννν" χτύπησε το κουδούνι και τον τρόμαξε. Έτρεξε γρήγορα να δει ποιος ήταν. Ήταν ο παππούς! Καιρό είχε να δει τον παππού του ο Γιώργος και χάρηκε.
-Παππού έχω πολλές μέρες να σε δω, τώρα πρέπει να μου πεις ένα παραμύθι είπε με ύφος ο Γιώργος στον παππού.
-Χα χα χα γέλασε ο παππούς που δεν του χαλούσε ποτέ χατίρι, "κάθισε εδώ να σου πω τον μύθο της Περσεφόνης" του είπε ο παππούς "και αν σου αρέσει θα μου χαρίσεις μια μεγάλη αγκαλιά". Αυτή ήταν η συμφωνία πάντα του Γιώργου με τον παππού του. Ο παππούς θα του έλεγε μια όμορφη ιστορία και εκείνος θα του χάριζε μια από τις πιο όμορφες και σφιχτές αγκαλιές του.
"Μια φορά και έναν καιρό πριν πολλά πολλά χρόνια ζούσε σε έναν τόπο μακρινό η θεά Δήμητρα που φρόντιζε να ανθίζουν τα λουλούδια και να βγάζουν καρπούς τα δέντρα και τα φυτά. Έμαθε στους ανθρώπους να καλλιεργούν τη γη, να σπέρνουν το σιτάρι και εκείνη τα προστάτευε. Είχε και μια πολύ όμορφη κόρη που την λάτρευε, την Περσεφόνη. Την είδε ο Πλούτωνας και την ερωτεύτηκε.
Στην Περσεφόνη, άρεσε να μαζεύει λουλούδια από τα λιβάδια, παρέα με τις φίλες της. Μια μέρα ενώ μάζευε λουλούδια, εντελώς ξαφνικά άνοιξε η Γη, από μέσα ξεπήδησε ο Πλούτωνας με το άρμα του και την άρπαξε. Κανείς δεν πρόλαβε να τη σώσει και τις κραυγές της, τις άκουσε μόνο ο Ήλιος.
Άδικα την έψαχνε η μητέρα της, η Δήμητρα, στα λιβάδια. Θλιμμένη που έχασε την κόρη της, μάρανε τη φύση, τα δέντρα και τα χωράφια δεν έβγαζαν καρπούς, τα λουλούδια δεν άνθιζαν και οι άνθρωποι και τα ζώα δεν είχαν τι να φάνε. Τότε ο Ήλιος την λυπήθηκε και της είπε πως την κόρη της, την έκλεψε ο Πλούτωνας κι έτσι η Δήμητρα πήγε να τη ζητήσει πίσω.
Ούτε και ο Πλούτωνας όμως ήθελε να χάσει την αγαπημένη του, κι έτσι έκαναν μια συμφωνία. Η Περσεφόνη να είναι στη Γη έξι μήνες με την μητέρα της και έξι μήνες μαζί με τον Πλούτωνα.
Έτσι και έγινε. Έξι μήνες που η Περσεφόνη, βρισκόταν μαζί με τον Πλούτωνα, η Δήμητρα η μητέρα της, ήταν δυστυχισμένη και πάγωνε τη φύση και κυριαρχούσε ο χειμώνας, ενώ τους μήνες που ήταν μαζί της τα λουλούδια άνθιζαν, τα δέντρα έβγαζαν φύλλα και όλα στη φύση ήταν χαρούμενα, αφού η Δήμητρα είχε την κόρη της ξανά".
Πριν καλά καλά τελειώσει ο παππούς την ιστορία του, ο Γιώργος του έκανε μια σφιχτή αγκαλιά, από εκείνες που του έκανε πάντα, γιατί οι ιστορίες του παππού ήταν απλά υπέροχες.
Λουλούδια για να στολίσετε το σπίτι.
Με αφορμή τον μύθο της Περσεφόνης φτιάξτε λουλούδια από χαρτί και στολίστε το μπαλκόνι, τα παράθυρα ή την είσοδο. Είναι σημαντικό τα έργα που φτιάχνουμε με τα παιδιά να τα "εκθέτουμε" για ένα μικρό διάστημα γιατί με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζουμε τον κόπο τους και τα ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν την προσπάθεια. Μπορεί για τα δεδομένα των ενηλίκων μια κατασκευή ή ένα έργο του παιδιού να χρήζει διόρθωσης ή να είναι φτωχό αλλά μη ξεχνάτε ότι τα παιδιά μέσα από την δική μας αποδοχή, ενθαρρύνονται.
Χρησιμοποιήστε ό,τι χαρτί έχετε, κόψτε όποιο σχήμα σας αρέσει ή είναι εύκολο για σας, κολλήστε σε ένα ξυλάκι για σουβλάκι ή ένα καλαμάκι και το λουλούδι είναι έτοιμο για τη γλάστρα.
Ποίημα για τη μάνα του Μάρτη.
Ο Δημήτρης είναι με τη γιαγιά του στο σπίτι και τη βοηθάει στις δουλειές. Η γιαγιά έκανε μια ωραία σπανακόπιτα για να φάει ο Δημήτρης όταν την ώρα εκείνη ακούστηκε ένας ήχος. Ο Δημήτρης έτρεξε κατευθείαν μέσα στο μπάνιο. Ήξερε πως αυτός ο ήχος σήμαινε πως το πλυντήριο είχε τελειώσει τη δουλειά του.
-Γιαγιά γιαγιά το πλυντήριο τελείωσε, φώναξε καθώς έτρεχε να πάει στην κουζίνα όπου η γιαγιά έπλαθε το τελευταίο φύλλο της πίτας.
- Ας μη βιαστούμε Δημητράκη να απλώσουμε τα ρούχα είπε η γιαγιά χαμογελώντας, Μάρτης είναι αυτός. Έλα κάθισε εδώ δίπλα μου να σου πω ένα ποίημα για τον Μάρτη και τη μάνα του είπε η γιαγιά. Στον Δημήτρη άρεσαν πολύ οι ιστορίες της γιαγιάς και έτσι κάθισε δίπλα της να ακούσει τι είχε να του πει.
Ο Μάρτης και η μάνα του
Τον γνωρίζετε το Μάρτη,
τον τρελό και τον αντάρτη;
Ξημερώνει και βραδιάζει
κι εκατό γνώμες αλλάζει .
Βάζει η μάνα του μπουγάδα
σχοινί δένει στη λιακάδα
τα σεντόνια της ν' απλώσει
μια χαρά να τα στεγνώσει.
Να που ο Μάρτης μετανιώνει
και τα σύννεφα μαζώνει
και να μάσει η μάνα τρέχει
τα σεντόνια γιατί βρέχει.
Να ο ήλιος σε λιγάκι,
φύσηξε το βοριαδάκι
κι η φτωχή γυναίκα μόνη
τα σεντόνια ξαναπλώνει.
Μια βροντή κι ο ήλιος χάθη
μες στης συννεφιάς τα βάθη,
ρίχνει και χαλάζι τώρα
ποποπο, τι άγρια μπόρα.
Ως το βράδυ φορές δέκα
άπλωσε η φτωχή γυναίκα
την μπουγάδα και όρκο δίνει
Μάρτη να μην ξαναπλύνει.
Μόλις η γιαγιά τελείωσε το ποίημα, ο Δημητράκης έτρεξε στο παράθυρο και είδε ότι ο ήλιος που είχε βγει το πρωί, είχε φύγει και τη θέση του είχε πάρει η βροχή. Μάλλον η γιαγιά είχε δίκιο σκέφτηκε, δεν πρέπει να ξαναβάλουμε μπουγάδα το Μάρτη.
Τα κάλαντα της άνοιξης.
Βάλτε στα παιδιά να ακούσουν τα κάλαντα της άνοιξης.